Samenwerking tussen regio's en gemeenten, een belangrijke maatregel van clean.brussels

Op 17 oktober 2023 vond in de gemeenteraadszaal van Jette de tweede sessie van Samenwerkingsraad Gemeenten-Gewest voor Stedelijke Netheid

Het doel van deze Raad, die het Brussels Agentschap Net Brussel, de 19 gemeenten en een aantal publieke actoren die betrokken zijn bij de netheidsproblematiek zoals Leefmilieu Brussel, de MIVB, Brussel Mobiliteit en safe.brussels samenbrengt, is een kader te bieden voor dialoog en structurele samenwerking tussen al deze actoren.

In zijn inleiding benadrukte minister Alain Maron, bevoegd voor Leefmilieu en Openbare Netheid, het belang van een structurele en constructieve samenwerking tussen de gemeenten en het Gewest om oplossingen te vinden voor een duurzame verbetering van de netheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, concrete acties op het terrein uit te voeren en zo de leefomgeving van de bevolking en het imago van het Gewest te verbeteren. 

Tijdens de vergadering van 17 oktober werden een aantal punten gepresenteerd en besproken:

1. Eerste evaluatie van de hervorming van de ophaling van huishoudelijk afval

Frédéric Fontaine, gedelegeerd bestuurder van Net Brussel, presenteert een eerste balans van de hervorming van de ophaling van huishoudelijk afval, die op 15 mei 2023 van kracht wordt. Hij wees erop dat de hervorming tot doel had te voldoen aan twee Europese verplichtingen: tegen 2030 een recyclagepercentage van 60 % voor huishoudelijk afval halen en het sorteren van voedingsafval invoeren. Minder dan zes maanden na de hervorming is er al aanzienlijke vooruitgang geboekt. De hoeveelheid gesorteerd voedselafval in de oranje zak is met 82% gestegen, de fractie PMC+ is ook toegenomen en het restafval in de witte zak is met bijna 10% gedaald.

Om burgers op deze veranderingen voor te bereiden, werd het bewustzijn van huishoudens verhoogd door middel van een brede communicatiecampagne die zich richtte op drie gelijktijdige veranderingen: het sorteren van voedingsafval, het verlagen van de frequentie van het ophalen van de witte zak en het veranderen van de ophaaldagen. De naleving van de nieuwe kalender voor het buitenzetten van de zakken verbetert. Voor het einde van het jaar zijn herinneringen en versterkte boodschappen, inclusief boetes, gepland.

Andere aspecten van de hervorming hebben rechtstreekse gevolgen voor de netheid in de stad, zoals de verkorting van de tijd dat zakken op de weg blijven staan, de afschaffing van de ophaling op zaterdag, aanpassingen naar aanleiding van verzoeken van lokale overheden en verbeteringen in de netheid na de ophaling. De hervorming heeft ook de operationele diensten van Net Brussel en de gemeenten dichter bij elkaar gebracht, waardoor hun samenwerking is versterkt.

Concluderend stelt Frédéric Fontaine dat de hervorming over het algemeen positief is en dat, als er nog punten zijn die voor verbetering vatbaar zijn, dit zal gebeuren door middel van optimaliseringsmaatregelen die al worden bestudeerd, met name wat betreft de verlenging van de uren voor het buitenzetten van de zakken, voor zakken die 's avonds worden opgehaald.

2. Voortgang van de thematische groepen :

De voortgang van de werkzaamheden van twee thematische groepen is aan de Raad gepresenteerd.  De eerste betreft de overeenkomsten tussen Net Brussel en de gemeenten (maatregel nr. 2).  De huidige overeenkomsten moeten worden herzien en de werkgroep stelt een methodologie voor op basis van vier strategische doelstellingen om de samenwerking op het terrein tussen Net Brussel en de gemeenten te verbeteren, waarbij de nadruk ligt op de resultaten in plaats van op de frequentie of de middelen. Het doel is te komen tot een flexibeler, dynamischer, beter afgestemd en transparanter systeem.

De tweede themagroep richt zich op vrijwillige inzamelpunten (ondergrondse of bovengrondse containers) voor de vier belangrijkste sorteerfracties.  Er wordt een studie uitgevoerd naar de prestaties van breng-het-zelf inzameling in steden vergelijkbaar met het Brussels Gewest (maatregel 33).  Tegelijkertijd worden de resultaten geanalyseerd van de 29 vrijwillige inzamelpunten die al bestaan in het Brussels Gewest, zodat de risico's en mogelijkheden voor de invoering in andere soorten wijken of woongebieden kunnen worden beoordeeld.

3. Actieplannen voor het Noordstation en het Zuidstation.

Voor deze twee gebieden zijn specifieke actieplannen ontwikkeld. Beide plannen zijn gepresenteerd aan de leden van de Samenwerkingsraad. Voor het gebied Zuidstation is een breed plan met 84 acties vastgesteld, dat momenteel wordt uitgevoerd.  Bij het aspect "netheid" van dit plan zijn Net Brussel en de omliggende gemeenten betrokken.  Door de aanstelling van een "Public Area Manager" voor netheid (maatregel 3) zal beter kunnen worden ingespeeld op de vastgestelde coördinatiebehoeften en de uit te voeren acties op het terrein. 

In een andere context is het Gare du Nord-gebied ook het onderwerp van een gezamenlijk actieplan, waarin netheidskwesties samen met andere grotendeels onderling afhankelijke factoren worden aangepakt.

De resultaten van deze twee plannen zullen regelmatig worden uitgewisseld tijdens volgende vergaderingen van de Samenwerkingsraad.

Tijdens de Samenwerkingsraad werden ook andere belangrijke kwesties besproken, zoals het probleem van lachgasbussen en het risico dat ze vormen voor verbrandingsoven als ze daar terechtkomen, vermengd met ander afval.

De Raad sloot af met een presentatie van het volgende Forum voor Stedelijke Netheid, gepland voor dinsdagmiddag 19 december 2023 in BEL (Leefmilieu Brussel - Tour & Taxis).  Uitnodigingen voor dit Forum, dat in zekere zin de meest participatieve vergadering is van de strategie voor stedelijke netheid, clean.brussels, zullen snel verstuurd worden naar alle betrokkenen.

Aan het einde van deze tweede Samenwerkingsraad tussen het Gewest en de lokale overheden kan één ding worden gezegd: de problematiek van de openbare netheid in het Brussels Gewest is, net als in alle grote steden, omvangrijk en vaak complex, maar de samenwerking tussen de verschillende actoren die de Raad belichaamt, is de beste manier om ze aan te pakken en gezamenlijke oplossingen te vinden.

"De Raad voor Samenwerking tussen Gemeenten en Gewest voor Stedelijke Netheid instellen die 
een kader schept voor dialoog en structurele samenwerking tussen actoren " is de maatregel 1 van de doelstelling 1 van de strategie voor stedelijke netheid clean.brussels : "Een doeltreffende en duurzame methode ontwikkelen voor overleg en samenwerking tussen het Gewest en de Gemeenten op het gebied van stedelijke netheid"